Στρατιώτη! Αναφέρσου!

Τρίτη, 19 Ιουνίου 2007

Στρατός: Όποτε ακούω αυτή τη λέξη σηκώνεται η τρίχα μου. Τον μίσησα όσο τίποτα άλλο σ’ αυτόν τον κόσμο. Παρόλα που ήμουν προνομιούχος, λόγω της θέσης μου, δεν άλλαξε αυτή μου η γνώμη. Αλλά οφείλω να πω και ένα καλό που μου πρόσφερε: κατάλαβα ότι αυτός που εξουσιάζει είναι πιο σκλάβος από αυτούς που είναι πραγματικά σκλάβοι και δεν έχουν τίποτα να χάσουν. Το άγχος της εξουσίας παίζει καταλυτικό ρόλο στην ελευθερία και στον ίδιο τον εαυτό σου.
Στρατός: Η απαξίωση της ατομικότητας για χάρη του συνόλου. Η καταδίκη κάθε είδους αντίδρασης, σκεπτικισμού, αμφισβήτησης. Μάζα, όχλος, αβουλία. Όλοι υποταγμένοι κάπου. Όλοι διατάζουν και όλοι υπηρετούν. Η υπέρτατη αρετή του στρατού είναι η υπακοή και η δουλοφροσύνη. Τίποτα καλό και πολύ κακό.
Είναι λάθος όσοι λένε ότι ο στρατός είναι απλά χάσιμο χρόνου. Είναι κάτι πολύ χειρότερο. Εκεί μέσα καλλιεργείται το μίσος, η υποδούλωση. Καλλιεργείται ο ιδανικός πολίτης -ο πολίτης που δεν αντιδρά, δεν σκέφτεται, δεν αμφισβητεί. Ο πολίτης που δέχεται τις διαταγές ως αυτονόητες, ιερές και μαθαίνει να τις υπηρετεί χωρίς αντίδραση. Εκεί μέσα φυτρώνουν όλοι οι φασίστες –όσοι τουλάχιστο δεν ήταν από πριν. Απαξίωση της Δημοκρατίας και εξύμνηση της δικτατορίας. Καμιά προσωπική άποψη ή βούληση, μόνο υποταγή και υπακοή. Κάθε αντίδραση τιμωρείται με περισσότερη ανελευθερία. Δηλαδή καταργούν σιγά-σιγά κάθε ένδειξη ελευθερίας του ατόμου. Προθάλαμος της ιδανικής κοινωνικής ζωής ενός πολίτη μιας δικτατορίας.
Καμιά φορά που διαβάζω Κούντερα, που περιγράφει με λεπτομέρειες τις δικτατορίες του 20ου αιώνα, θυμάμαι το στρατό. Σίγουρα έτσι θα ένιωθαν. Απαγορεύεται η αμφισβήτηση, η αντίδραση, η Δημοκρατία, η ελευθερία. Μόνο που στα εν λόγο καθεστώτα η αντίδραση επέφερε τον θάνατο. Μισάνθρωποι καριερίστες όπου χαίρονται με τις διαταγές και τον περιορισμό του ανθρώπου. Ηδονίζονται με το να καταργούν την ανθρωπιά και τις αρετές της. Μισάνθρωποι όπου ονειρεύονται έναν πόλεμο για να σκοτώσουν ανθρώπους για να τους πει κάποιος άλλος μετά από χρόνια, ήρωες. Σκατά ήρωες. Είσαι ήρωας; Φτύσε κατάμουτρα όλους αυτούς και φύγε μακριά τους.

Ντρέπομαι που τους «υπηρέτησα». Αλλά τουλάχιστο, αντιδρούσα σ’ όλα αυτά. Κοπάνες έκανα πολλές, όπως και πολλές φορές τιμωρήθηκα επειδή άφηνα ελεύθερους τους «δικούς» μου. Μερικές φορές τους προστάτευα κιόλας, αναλαμβάνοντας την ευθύνη τους. Τους έβριζα, τους περιφρονούσα. Τους έβλεπα να καμαρώνουν σαν κοντάρια στον ήλιο και εγώ γελούσα. Έκανα τα πάντα για να θεωρηθώ «ανάξιος οποιασδήποτε ευθύνης», και είμαι πολύ περήφανος για αυτό.

Μόλις μου είπαν που να παρουσιαστώ για έφεδρος, γέλασα. Τους είπα: «αν ψάχνεις για μαλάκες ψάξε αλλού. Εγώ είμαι Άνθρωπος Ελεύθερος, και σκοπεύω να το διατηρήσω ως το τέλος». Κάτι απειλές πέσανε, κάποιος υψηλόβαθμος γύρισε, φόρεσα το καπέλο μου και έφυγα.

«Το πιθανότερο ίσως με φάτε
Αλλά μαζί σας δεν περπατώ».