Friday, August 17, 2007

Μια ηθική ερώτηση.

Είναι ηθικό να διατηρούμε εν ζωή ένα ψέμα; Ακόμα και όταν έχει αποδειχθεί πως έχει θετικό αντίκτυπο στον άνθρωπο;

39 comments:

Dr. Feleki said...

Χμ... δύσκολο να απαντήσεις. Είναι σαν την απάντηση "είναι ηθικό να διατηρούμε με τεχνητά μέσα έναν άνθρωπο στη ζωή, όταν δεν έχει ελπίδες;". Και το έχω περασει αυτό και απάντηση δεν υπάρχει.

Θεωρώ ότι όλα έχουν να κάνουν από τη συγκεκριμένη περίπτωση. Ψέμματα σε σοβαρά θέματα δε χωράνε. Όταν όμως μπορείς με ένα ψέμα να κάνεις καλύτερη τη ζωή κάποιου, ή πιο ευτυχισμένο κάποιον άλλον; Χμ...Εξαρτάται. Μπορείς να σηκώσεις το "βάρος"; Γιατί κάποια στιγμή μπορεί να σε παρασύρει...

angie philosopher said...

Το σωτήριο ψέμα πολλοί το αποζητούν στην ζωή τους. Και την αλήθεια να τους πεις, δύσκολα θα την αντέξουν.
'Αλλωστε ο καθένας φτιάχνει το δικό του παραμύθι και επιλέγει να ζήσει μέσα σ'αυτό.
Η μεγαλύτερη αλήθεια για μένα, μπορεί να αποτελεί το μεγαλύτερο ψέμα της ανθρωπότητας για σένα. Αν τύχει και συναντηθούν οι ψευδαισθήσεις μας, δημιουργούμε αλήθειες.

Pak said...

Ναι... Βασισμενο στους δικούς μου ηθικούς κανόνες... Εξαρτάται από που ξεκινά ο καθένας και ο τελικός του προορισμός. Διάλεξε, ευτυχία ή αλήθεια και θα βρείς την απάντηση σου...

Pak said...
This comment has been removed by the author.
Θεριό Ανήμερο said...

Τα ερωτήματα δεν μπορούν να απαντηθούν όταν τίθενται στην σφαίρα του γενικού. Το κάθε ζήτημα είναι μεμονωμένο και αντιμετωπίζεται ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες. Διαφορετικά καταλήγουμε σε κλισέ ή κουτάκια, κάτι που η ζωή μάλλον δεν πολυγουστάρει.

Haris said...

@Βρασίδα, μα αυτό είναι το θέμα: ψέματα σε ένα σοβαρό θέμα που όμως κάνει καλύτερη τη ζωή των ανθρώπων.

@Αγγελική, πολύ σωστά, με βρίσκεις σύμφωνω. Όμως υπάρχουν κι αντικειμενικές αλήθειες.

@Ναι Pak, Η αλήθεια και η ευτυχία δεν συμβαδίζουν τις περισσότερες φορές. Αν και για να γίνεις ευτυχισμένος είναι το μόνο αναγκαίο.

@Ανήμερη, είναι ηθικό πρόβλημα και όχι κοινωνικό. Έθεσα αυτήν την ερώτηση όχι για να λύσω κοινωνικά προβλήματα αλλά για μάθω τις άλλες απόψεις. Τι θα προτιμήσεις δηλαδή, την ηθική ή την βολή σου;

η ψυχη μου το ξερει said...

Είναι ψευδαίσθηση να θεωρούμε πως ένα ψέμα έχει θετική επίδραση στον άνθρωπο, όταν το τι επίδραση θα έχει η αλήθεια, απλά το υποθέτουμε.
Τα ψέματα, μικρά και μεγάλα, αν το σκεφτείς καλά, θα δεις ότι εξυπηρετούν μόνο αυτόν που τα λέει, ΠΟΤΕ αυτόν που τα ακούει!
Την καλημέρα μου:)

Haris said...

Καλημέρα.

Σωστά. Μπορεί να μην ξέρουμε πως θα νιώθαμε αν ζούσαμε βουτηγμένοι στην αλήθεια. Αλλά αυτό δεν λύνει το ηθικό μας πρόβλημα...

Pak said...

Ένα παράδειγμα...
(Σε καμία περίπτωση δεν εννοούνται ώς αληθέις υποθέσεις, είναι ένα απλό παράδειγμα)
Αλήθεια: Θα πεθάνεις!
Ψέμα: Θα πεθάνεις και θα πάς στον παράδεισο!


Διάλεξε με ποιό θες να ζήσεις...

Haris said...

Η αιτία της δημοσίευσης είναι ακριβώς αυτό που γράφεις...

Είναι όμως ευτυχισμένος αυτός που ζει με μια ψευδαίσθηση;

Pak said...

Μπορεί ναί, μπορεί και όχι... Πολύ λίγοι απο μάς ζούμε γνωρίζοντας όλη την αλήθεια...

Haris said...

Τουλάχιστο ψάχνουμε. Δεν εφυσηχαζόμαστε, και δεν νιώθουμε βέβαιοι για την αληθοφάνεια του ψέματός μας.

η ψυχη μου το ξερει said...

Και πού έγκειται το ηθικό δίλημμα τότε; Η ίδια η ηθική δεν επιβάλλει την αλήθεια;Συνεπώς δεν είμαστε εξ αρχής αν-ήθικοι, όταν χρησιμοποιούμε το ψέμα με το πρόσχημα της θετικής επίπτωσης στον άλλον;

Pak said...

Ποιός είναι ο προορισμός σου, να είσαι ηθικός η να είσαι ευτυχισμένος; Είναι θέμα επιλογής...

Haris said...

Ναι, είναι ανήθικοι αυτοί που χρεισιμοποιούν το ψέμα για να "σώσουν" μερικούς.

Η ηθική δεν επιβάλλει πάντα την αλήθεια. Για πολλά εκατομμύρια ανθρώπων η θρησκεία είναι θεία ηθική. Είναι;

Τι εννοείς που έγκειται το ηθικό πρόβλημα; Αυτό που συζητάμε δεν είναι προβληματισμός γύρω από ένα πρόβλημα; Αν είχαμε όλοι την ίδια άποψη δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Αλλά όπως φαίνετε είναι διφορούμενο το θέμα.

Haris said...

@Pak, αφού είπαμε, οι αιτίες της δημοσίευσης αυτής είναι οι ίδιες με τις απόψεις σου.

Φυσικά δεν σημαίνει ότι έχεις επιλογή του ενός μόνο ή του άλλου. Όλο και κάποιος συνδιασμός θα υπάρχει...

Pak said...

Η ευτυχία δεν μπορεί να καθοριστεί από τον άνθρωπο. Έιναι εμφυτη. Δεν μπορείς να διαλέξεις τι θα σε κάνει ευτυχισμένο. Αντιθέτως η ηθική είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα...

Haris said...

Όπως το ψέμα που είναι και το θέμα μας.

Pak said...

Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί είναι ανήθικο να λέμε ψέματα...

Haris said...

Για αυτό είναι ερώτηση η δημοσίευση και όχι άποψη. Αυτό ρωτώ και 'γω: είναι όντως ανήθικο να ζει κάποιος στο ψέμα επειδή τον κάνει να νιώθει ασφαλής ή καλά;

Αλλά η άποψη μου είναι ότι σίγουρα το κάθε ψέμα έχει ανήθικο σκοπό. Δεν του λες την αλήθεια επειδή κάτι φοβάσαι. Σωστά; Άρα τον κοροιδεύεις. Αν αυτό δεν είναι ανήθικο δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι ανήθικό.

Pak said...

Και γιατί ο φόβος είναι ανήθικος; Η ηθική χωράει μόνο τους θαραλέους;

Haris said...

Δεν λες την αλήθεια επειδή φοβάσαι πως μετά ο ευκολόπιστός σου δεν θα σε ακολουθά πλέον (χάσιμο εξουσίας -όλα γύρω απ' αυτήν γυρίζουν). Δεν είπα ότι ο φόβος είναι ανήθικος.

Pak said...

Επικεντρώνεσαι στο ψέμα μόνο σε συγκεκριμένες περιπτωσεις που σε προβληματίζουν και απεχθάνεσι χάνοντας την γενικότητα. Σκεψου το εξής σενάριο:

Περπατάω ένα βράδυ στην Αθήνα. Με πλακώνουν αναπάντεχα δυό ληστες με σπάνε στο ξύλο, με κλέβουν και με στέλνουν στο νοσοκομείο. Η κατάστασή μου είναι σοβαρή αλλά θα επιβιώσω. Την επομένη μου τηλεφωνά η μάνα μου από την Κύπρο. Με ρωτάει τι κάνω. Εγω, θέλοντας να αποφύγω το καρδιακό επεισόδιο της λέω πως είμαι μια χαρά. Ζεί αυτή καλά και γώ καλύτερα. Είμαι ανήθικος ή μήπως θα χάσω κάποια εξουσία;

Haris said...

Δεν μιλάμε για τέτοια θέματα. (Για αυτό το θέμα καλό θα ήταν να διαβάσεις το: "Ο Υπαρξισμός είναι ένας ανθρωπισμός" του Σαρτρ. Για να ξεχωρίσεις τις δύο έννοιες.) Εμέις μιλούμε για ψέματα που σκοπό έχουν να τυφλώσουν τον άλλο και να τον κάνουν κτήμα τους. Άρα, ψέματα που αποσκοπούν σε ίδια συμφέροντα.

dyosmaraki said...

Το πως ορίζουμε το ηθικό εξαρτάται τόσο από την συγκεκριμένη πράξη όσο και από εμάς.
Μπορεί σε έναν ετοιμοθάνατο καρκινοπαθή να του πείς πως θα ζήσει μερικούς μήνες για να του δώσεις δύναμη να παλέψει για τη ζωή και να του χαρίσεις λίγη ελπίδα....Σε αυτή την περίπτωση δεν θεωρώ το ψέμμα ανήθικο.
Εάν όμως μιλάς για ψέμματα με ανήθικο σκοπό όπως το να κάνουμε τον άλλον κτήμα μας, τότε από τη φύση της η πράξη αυτή κατά τη γνώμη μου ορίζεται ως ανήθικη.

Haris said...

Έτσι ακριβώς.

Pak said...

Άρα το θέμα σου δεν θα έπρεπε να είναι το ψέμα αλλά η πράξη καθεαυτή... Το ψεμα χρησιμοποιείται ώς μέσο όπως μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η αλήθεια...

Haris said...

Επαναξιολόγηση: εγώ μισώ τα ψέματα τύπου: 1) τον λόγο του θεού τον κατέχει η εκκλησία 2) πίστεψέ μας γιατί η ιδεολογία μας είναι ο μόνος σωστός δρόμος τ' ανθρώπου.

Αυτά τα δύο είναι, και ήταν ξεκαθαρισμένα από την αρχή με το σχόλιο του Βρασίδα. Τώρα πως τα μπλέξαμε και φτάσαμε στο θέμα του καρκινοπαθή...δεν ξέρω. Παρόλο που επιμένω πως το πρόβλημα του καρκινοπαθή δεν έχει απολύτως καμία σχεση με το θέμα μας.

Psychia said...

Ναι

oneiroparmenh said...

Σε μερικές περιπτώσεις η Ηθική δεν έχει θέση...

Wrong Guy said...

Έχεις δει το Goodbye Lenin?
Eκεί νομίζω δίνει μια έμμεση απάντηση στο ερώτημα σου.

Haris said...

@oneiroparmenh, κι εγώ αυτό λέω. Σε περιπτώσεις καθαρά προσωπικές που διακατέχονται από συναίσθημα, δεν μπορείς εσύ να ακολουθείς μια παγωμένη ηθική.

@λάθος τύπε, πάω κατευθείαν στο DVDάδικο.

aggelika said...

Το έχω σκεφτεί πολλές φορες αυτό. Τι είναι προτιμότερο, η αλήθεια που πονάει ή ένα ψέμα πιο ανόδεινο? Ή πιο απλά η απόκρυψη της αλήθειας, όχι αναγκαστικά ένα ψέμα. Το έχω σκεφτεί γιατί ένα πολύ κοντινό μου άτομο περνάει ένα τέτοιο λούκι. Συμπάρασμα δεν έχω βγάλει!

Haris said...

@aggelika, η αλήθεια είναι ότι στις διαπροσωπικές σχέσεις δεν μπορείς να τα ξεχωρίσεις εύκολα. Αλλά σε ζητήματα μεγαλύτερα όπως π.χ. θρησκείες είναι πιο ξεκάθαρα τα πράγματα.

darkenlight said...

Κατά τη γνώμη μου ένα ψέμα είναι πάντα ένα ψέμα. Όσο καλές προθέσεις και να υπάρχουν πίσω από αυτό, ώντας κάτι που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, οδηγεί κάποιον σε λάθος συμπέρασμα. Και δεν υπάρχει άνθρωπος που να ανακαλύπτει ότι είναι σε λάθος δρόμο και να μην (τουλάχιστον) ενοχληθεί. Θα έλεγα πως το να κρύψεις την αλήθεια είναι προτιμότερο από το να πεις ψέμμα.

Haris said...

Συμφωνώ και 'γω μαζί σου. Όσο καλό και αν κάνει, κάποτε θα στραφεί ενάντιά του.

KitsosMitsos said...

Καθυστερημένος στην κουβέντα, αλλά πάντα επίκαιρο το θέμα. Το ψέμα ή η απόκρυψη της αλήθειας (ίδια ιστορία είναι, απλώς πιο εκλεπτυσμένη αναφορά) μπορούν να βοηθήσουν αν και συνήθως περιπλέκουν τα πράγματα. Όμως, αρκετές φορές είναι αναγκαίο κακό. Γιατί μην ξεχνάμε ότι η ειλικρίνεια είναι αρκετές φορές υπερεκτιμημένη έννοια. Πολλές φορές λες σε κάποιον αυτό που θέλει να ακούσει εκείνη τη στιγμή, ενώ συνένοχα και οι δύο ξέρετε ότι δεν είναι αλήθεια. Ζώντας μέσα σε μια τέτοια πλάνη, αρκετές φορές είναι καλό για την ψυχολογία μας. Για σκεφτείτε το...

Haris said...

Μα ίσως είναι καλό για την ψυχολογία μας. Αλλά πράγματι είναι καλό για τον άνθρωπο ως σύνολο; Ως έναν ενιαίο ζωντανό οργανισμό;

Anonymous said...

loipon ego 8a s po oti auto e3artate kai apo to mege8os tou yematos. to poso epireazei auton pou to pisteuei