Περιττό και Απέριττο.

Δευτέρα, 11 Ιουνίου 2007

Ζούμε σε μια υπερκαταναλωτική κοινωνία. Τι σημαίνει όμως υπερκαταναλωτική κοινωνία; Είναι η κοινωνία που καταναλώνει περισσότερα απ’ όσα χρειάζεται πραγματικά. Για να ξεκαθαριστεί τι είναι υπέρ-καταναλωτισμός πρέπει να ορισθεί και τι είναι το αληθινά περιττό για τους ανθρώπους, τι είναι δηλαδή πέραν των αναγκών του. Παλαιότερα οι ανάγκες ήσαν απλές: λίγο φαΐ, λίγο κρασί άντε και γόνιμο σπέρμα. Τώρα όμως τα σύνορα που χωρίζουν το περιττό και το απέριττο είναι πολύ δυσδιάκριτα. Ποιος μπορεί να πει ότι ένα καλό φαΐ είναι περιττό; Ποιος μπορεί να πει ότι ένα καλό και ακριβό κρασί είναι υπέρ-καταναλωτισμός; Είναι αλήθεια ότι ένα μεγάλο σπίτι και ένα ακριβό αυτοκίνητο είναι περιττά; Τα πολλά ρούχα είναι υπερβολή; Όχι, σίγουρα όχι. Ίσα-ίσα, αυτό σημαίνει εξέλιξη και κοινωνική άνοδος του ανθρώπου. Όλο και περισσότεροι έχουν τώρα πρόσβαση σε αντικείμενα και υπηρεσίες που υπό διαφορετικές συνθήκες θα είχαν μόνο οι βασιλιάδες. Από αυτόν τον υπέρ-καταναλωτισμό βλέπουμε, αν μη τι άλλο, την έλξη των δύο ακραίων πόλων: των πλουσίων και των φτωχών. Πλέον τα όρια της φτώχιας έχουν ανεβεί αισθητά και οι πλούσιοι δεν είναι οι ίδιοι στυγεροί εκμεταλλευτές που ήταν πριν από 150 χρόνια. Υπάρχει σίγουρα άνοδος του ανθρώπου, απλά ίσως τώρα, να είναι η μεταβατική χρονική περίοδος από την φτώχια στην κατανάλωση, ως εκ τούτου και οι επικρίσεις των σεμνότυφων περί άρνησης της κατανάλωσης ή οι παγίδες που μερικές φορές κρύβει αυτός ο πόθος για πλούτη. Δεν είναι σε καμιά περίπτωση κακό, φτάνει εκείνος που διαλέγει αυτό τον δρόμο να γνωρίζει τι κάνει και πάντα με το κατάλληλο μέτρο. Δεν είναι σωστό και ανθρώπινο δηλαδή, να μένεις υποδουλωμένος σε μια δουλειά απλά και μόνο επειδή σου προσφέρει αυτή την δυνατότητα της άνετης ζωής. Ή πάλι, είναι διπλά απάνθρωπο και εγωιστικό να γίνεσαι εκμεταλλευτής άλλων για να μπορείς εσύ να απολαμβάνεις ελεύθερα.
Το να έχεις λόγου χάρη, 10 κάρτες και 5 δάνεια για να ικανοποιήσεις την αγοραστική σου μανία, είναι υπερβολή. Ιεράρχηση των κύριων αναγκών σου, αυτό είναι το πρώτο δίδαγμα στις οικονομικές σπουδές, και όχι τα θέλω όλα και μάλιστα τώρα. Μέτρο και γνώση της δικής μας πραγματικής επιθυμίας και όχι να γίνουμε υποχείρια των διαφημιστών.

Ναι στην κατανάλωση, όχι όμως στην ασυδοσία της κατανάλωσης.